Bilaketa emaitza:

Behien sektorean emisioak murrizteko Teknika Erabilgarri Onenak (TEO)

Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak eta Trantsizio Ekologikoko Ministerioak behien sektorean aplika daitezkeen Teknika Erabilgarri Onenen (TEO) erreferentziazko zerrenda argitaratu du, sektore ekoizleari emisioak murrizteko eta simaurra kudeatzeko baserrietan aplikatzen diren tekniken berri emateko beharra errazteko. Argitaratu berri den dokumentuak abenduaren 27ko 1053/2022 Errege Dekretua (behi-haztegiak antolatzeko oinarrizko arauak ezartzen dituena) betetzen du; horren arabera, agintaritza eskudunek behien sektorerako teknika eskuragarriak erabaki eta argitaratu behar dituzte 2023ko abenduaren 31 baino lehen, murriztutako emisioei lotutako ehunekoak barne.   Bestalde, behien ekoizpenerako sektoreak emisioak murrizteko edo arintzeko TEOak adierazi behar ditu, bai eta simaur solido eta likidoen edo mindaren kudeaketa ere. Betekizun horrek III. ...

31/07/2023

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Glifosato herbizidaren arriskuaren ebaluazioa

EFSAk glifosato herbizidaren arriskuaren ebaluazioaren ondorioak argitaratu ditu, eskura dagoen ebidentzia zientifiko guztia bilduta, eta, horri esker, ondorioztatu du glifosatoak ez dituela betetzen asaldura endokrinoaren irizpideak. Ondorio horiek glifosatoaren onarpenaren hurrengo berritzeari buruz erabakitzeko balioko diote Europar Batasunari. EFSAk Glifosatoaren arriskuaren ebaluazioaren berdinen arteko berrikuspena gauzatu du, Frantziako, Herbeheretako, Suediako eta Hungariako agintari eskudunek eratutako Glifosatoaren Ebaluazio Taldeak emandako informazioan oinarrituta. Era berean, Substantzia Kimikoen Europako Agentziak (ECHA) proposatutako sailkapen eta etiketatze harmonizatua onartu du, 2022ko maiatzean argitaratua. Erabilerak: glifosatoaren eraginkortasuna frogatu da urteko eta bi urteko belar txarren eta belar txar iraunkorren aurka, baldin eta hostoetan ihinztatzen bada barazki, azukre-erremolatxa, ...

28/07/2023

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Atal berria nutriente kritikoei buruzko informazioarekin

Erikortasun- eta heriotza-tasen arrazoi nagusia gaixotasun ez transmitigarriak dira (OME, 2018). Elikadura oso garrantzitsua da hainbat gaixotasun ez transmitigarri prebenitzeko (gaixotasun kardiobaskularrak, gaixotasun zerebrobaskularrak, II motako mellitus diabetesa eta zenbait minbizi-mota). Gaixotasun horien kasuan, azukre, gantz  edo gatz (“nutriente kritiko” gisa ezagunak) asko kontsumitzea da arrisku-faktore nagusietako bat. Pertsonei elikadura-ohitura osasuntsuak bereganatzen laguntzeko, azken urteotan material grafiko eta informazio asko garatu dugu, gure webgunearen Elikadura osasungarria atalean eskuragai dagoena; atal hori aldizka eguneratzen da. Azukrea, gatza edo zenbait gantz asko kontsumitzeak ondorio kaltegarriak dituenez pertsonen osasunarengan, “nutriente kritikoak” atala gehitu dugu, non nutriente horiei buruzko informazioa biltzen den, hura aztertu eta aukera osasuntsuagoak ...

27/07/2023

Irakurri gehiago

Albaitaritzako sendagaiaren erabilerari buruzko Errege Dekretu berria

Albaitaritzako medikamentuaren erabilerari buruzko sendagaien banaketa, preskripzioa, salmenta eta erabilera arautzen duen uztailaren 18ko 666/2023 Errege Dekretua onartu berri da. MAPAk berriki jakinarazi du nahitaez bete beharreko arau berri hau argitaratu dela. Bertan, honako betebehar hauetako batzuk ezartzen dira: Albaitaritzako profesionalentzat: mikrobioen aurkako sendagaien erabilera ezartzen du, osasun publikorako arriskuari dagokionez, baita tratamendu metafilaktikoak egiteko eskakizunak ere. Handizkako banaketan figura berri bat arautzen da: kontratu bidezko biltegiak. Txikizkako salmentan, abeltzaintzako erakunde edo talde gisa har daitezkeen sozietateak definitzen dira, eta errezeta elektronikoak igortzeko plataformen kudeaketa arautzen da. Antibiotikoen errezeten datuak osasun-agintariei elektronikoki helarazteko. Abeltzaintzako ustiategietan medikamentuen erabileran hondakinak kudeatzeko. Arauaren helburua albaitaritzako ...

21/07/2023

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Elikagaien kontsumo jasangarrirantz

Europako Batzordeak aditu-talde independente baten txostena argitaratu du. Bertan, zenbait gako aztertzen dira estatu kideek kontsumitzaileak dieta osasungarri eta jasangarriagoak izatera animatzeko ekintzak susta ditzaten. Elikagaien jasangarritasunaren arloko Batzordearen politikak diseinatzeko, batik bat, F2F (Farm to Fork, baserritik mahaira) hartzen da estrategia nagusitzat, eta NPE (Nekazaritza Politika Erkidea) ekintza-tresnatzat, asmo handiko ingurumen-eskemak sortu ditu eta. SAPEAren (Science Advice for Policy by European Academies, Politikarako Europako Akademien Batzorde Zientifikoa) proben berrikuspen-txostenaren (EER, Evidence Review Report) laburpenean, legegintzak esku har dezakeen bost arlo identifikatzen dira: Prezioak (Adib.: osasungarriak edo jasangarriak ez diren elikagaiak garestitzeko neurri fiskalak) Eskuragarritasun fisikoa (Adib.: arauak sortzea RETAIL eta janari‑zerbitzuetan ...

21/07/2023

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

Aspartamo arriskuaren ebaluazioa: “agian kartzinogenoa” eta onargarria den eguneko ingestio muga berdina

CIICak aspartamoa gizakientzat kartzinogenoa izan daitekeela adierazi du (CIICaren 2B taldea); izan ere, ezarri du horren gizakionganako kartzinogenizitateari buruzko “ebidentzia mugatua” dagoela, eta JECFAk berretsi du produktu honen eguneko ingestio onargarria gorputz‑pisuaren 40 mg/kg-koa dela. Minbiziari buruzko Nazioarteko Ikerketa Zentroak (CIIC), Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) Elikagai Gehigarrien Adituen FAO/OME Batzorde Mistoak (FECFA) eta Elikadura eta Nekazaritzarako Erakundeak (FAO) aspartamoak osasunean dituen eraginen ebaluazioak argitaratu dituzte.   Aspartamoa 1980az geroztik elikagai eta edari askotan erabili den edulkoratzaile artifiziala da. Esaterako, edari dietetikoetan, txikleetan, izozkietan, esnekietan, gosaltzeko zerealetan, hortzetako pastan eta botiketan erabiltzen da, bai eta eztulerako botiketan eta bitamina mastekagarrietan ere.   Aspartamoari buruzko ebaluazioetan adierazi da ...

14/07/2023

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Elikagaien segurtasunaren eta nutrizioaren mundu-mailako egoerari buruzko SOFI 2023 txostena

Mundu-mailako pandemia batetik berreskuratzen ari garen honetan, berreskuratze-prozesu horretan desberdinkeriak daude herrialde batzuetatik besteetara, baita herrialdeen barruan ere. Gainera, mundua Ukrainako gerraren ondorioak ere ari da pairatzen, zeinak elikagaien eta energiaren merkatuak aztoratu baititu. Bestetik, gero eta argiago dago nekazaritzako elikagaien sistemek kalte handiak jasaten dituztela krisien (adibidez, COVIDarena), klimaren aldakortasunaren eta muturreko fenomeno klimatikoen ondorioz, baita ekonomia-uzkurduren ondorioz ere. Testuinguru horretan, txostenean zifra hauek daude bilduta: 735 milioi pertsona inguruk gosea pasatzen dute (2019an, pandemiaren aurretik, baino 112 milioi gehiago). Aurreikuspenen arabera, 2030ean 600 milioi pertsonak azpielikadura kronikoa pairatuko dute. Pandemiarik eta Ukrainako gerrarik egon izan ez balitz, zifra hori 119 ...

13/07/2023

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

PENTSUEN MAPA-animalien elikaduraren sektoreari laguntzeko tresna

Animalien elikadurarako produktuek substantzia gogaikarriak izan ditzakete. Substantzia horiek animalien osasuna kaltetu dezakete, eta, animalia-jatorriko produktuetan egon daitezkeenez, giza osasuna eta ingurumena ere kaltetu ditzakete. Ezinezkoa da animalien elikadurarako produktuetatik substantzia gogaikarriak erabat kentzea; hortaz, garrantzitsua da haien edukia murriztea, aintzat hartuta substantziaren toxikotasuna, biometagarritasuna eta biodegradagarritasuna, nahi ez diren ondorio kaltegarriak ager ez daitezen. Arriskuen ebaluazioetan oinarrituta, honako araudi hauetan daude jasota substantzia gogaikarri horien gehieneko edukiak:2002/32/CE Zuzentaraua eta ondorengo aldaketak, eta 465/2003 Errege Dekretua, animalien elikadurako substantzia gogaikarriei buruzkoa. ELIKAk, animalien elikadurako eragileek substantzia horien mugak ezagutzearen garrantziaz jabetuta, PENTSUEN MAPA tresna argitaratu du, sarbide librekoa. Tresna horrek diseinu eta funtzionaltasun ...

05/07/2023

Elika Animalien Elikadura

Irakurri gehiago

Areagotzen ari den arriskua: zianotoxinak uretan eta elikagaietan

ACSAk zianobakterioei eta horiek sortzen dituzten toxinei buruzko artikulu bat argitaratu du ANSESek egindako ebaluazio batean oinarrituta. Ebaluazio horretan ur edangarrian, jolaserako uretan eta arrantza profesionaleko eta aisialdiko jardueretan erabilitako uretan zianobakterioak eta horren toxinak agertzearen ondoriozko arriskuen berri ematen da. Lurrean zein uretan (gazi zein gezan) hazten den mikroorganismo mota bat da. Eguzkiak gogor jotzen duenean eta uraren tenperatura 20 gradutik gorakoa denean, izugarri areagotu daiteke egun gutxi batzuetan eta loraketa gertatzen da; ondorioz, pertsona zein animalientzat kaltegarriak izan daitezkeen toxinak sor daitezke, zianotoxinak, hain zuzen ere. ANSESek Europako herritarrek toxina horiek kontsumitzeagatik izan dezaketen arriskuaren karakterizazioa egin du, mikrozistina barietate ...

03/07/2023

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Klima-aldaketa eta gaixotasunen hedapenaren hazkundea

Europako Ingurumen Agentziak (EIA) txosten bat argitaratu du gaur egun tenperatura altuek eta bero-boladek gizakien osasunean duten eraginari buruz eta datu horiek oinarri hartuta ohartarazi du klimarekiko sentsibleak diren gaixotasun kutsakorrak ugaritzen ari direla; sortzen ari den mehatxu hori hedatu egin daiteke hegoaldetik Europa iparraldera. Txostenak hiru bloke nagusi ditu eta oinarrizko puntu hauek atera dira: Klima-aldaketak eta pertsonen osasunarekin eta ongizatearekin duen harremanak isla handiagoa behar dute EBren politiketan. Klima-aldaketara egokitzeko Europako politika nazionalek klimaren eragina kontuan dute eta gehienetan erreaktiboak dira. Aldiz, klima-aldaketak eragiten dituen osasun-arazoetara gutxiago fokatuta daude. Gainera, oro har, aztertzeko edo prestatzeko izaera dute, izaera praktikoa ...

30/06/2023

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago